Makna Lagu Daerah Nusantara (Hal. 63)

BUNGONG JEUMPA
Aceh
Bungong jeumpa bungong jeumpa
Megah di Aceh
Bungong telebeh-telebeh
Indah lagoina
Puteh kuneng mejampu mirah
Keumang siulah cidah thah ruah
Puteh kuneng mejampu mirah
Keumang siulah cidah thah ruah
Lam sinar buleun lam sinar buleun
Angen peu ayon
Ruroh mesuson-mesuson
Nyang mala-mala
Mangat that mebe’i menyo tat him com
Lepah that harum si bungong jeumpa
Mangat that mebe’i menyo tat him com
Lepah that harum si bungong jeumpa

Arti Lagu Bungong Jeumpa :
Bunga Jeumpa Bunga Jeumpa
Megah di Aceh
Bunga yang lebih indah
Dari bunga2 yang lain

Putih kuning bercampur merah
Kembang jeumpa yang indah sekali
Putih kuning bercampur merah
Kembang jeumpa ini yang indah sekali

Dalam sinar bulan dalam sinar bulan
Angin berayun
Jatuh berguguran
Yang selama-lamanya

Enak sekali bauknya kalau kita cium
Sangat harum si bunga jeumpa
Enak sekali bauknya kalau kita cium
Sangat harum si bunga jeumpa

DEK SANGKE
Sumatera Selatan

Dek sangke, aku dek sangke, awak tunak ngaku juare,
Alamat badan ‘kan sare akkhirnye masuk penjare.
Dek sangke, aku dek sangke, ujiku bujang tak batanye tua bangke,
Anaknye ‘lah gadis gale.
Dek sangke, aku dek sangke, ujiku gadis tak batanye jende mude.
Anaknye ‘lah ade tige.
Dek sangke ture sangke,
cempedak babuah nangke…
Arti Lagu Dek Sangke :
Tak kusangka, tak disangka,
Orang lemah mengaku hebat, akhirnya akan susah,
Tak kusangka, tak disangka, kukira bujang,
ternyata tua bangka, anaknya gadis semua,
Tak kusangka, tak disangka,
Kukira gadis ternyata janda, anaknya ada tiga!
Tak kusangka, tak disangka,
cempedak berbuah nangka!


ANJU AHU
Sumatera Utara
 
Anju au sai anju au ale anggi
Di namuruk manang marsak rohakki
Nang so hupaboa arsak nadiroha
Holong ni rohakku sa hot do i
Anju au sai anju ai ale anggi
Ekkel mi mambaen pasonang rohakki
Tung saleleng au di lambung mi
Anju au sai anju au ale anggi
Makna Lagu Anju Ahu :
Lagu ini menceritakan sepasang kekasih yang sedang dirundung masalah.
Si laki laki tengah memiliki masalah, namun dia berharap si perempuan mengerti apa yang dia alami, agar si perempuan itu menghibur si laki laki itu.
Anju berarti Bujuk atau Rayu atau Hibur, Maklum
Dalam lagu ini, lebih cocok Bujuk, Hibur dan Maklum.
Dalam bait pertama, Anju Ahu lebih dimaknai sebagai "Maklumi aku", "Mengerti/Pahami Aku". Sedangkan dalam bait kedua, Anju ahu lebih dimaknai sebagai "Bujuk Aku", "Hibur Aku".
Anggi berarti adik.
Dalam lagu ini diperluas menjadi adik sayang/kekasih tersayang.
Bait pertama udah dijelaskan sama bang Rhaja :)
Untuk bait kedua, ini dia:
Anju ahu, sai anju ahu, ale anggi...
(Hibur aku, hiburlah aku, oh adek ku ...)
Engkel mi, mambaek sonang rohakki
(Senyummu, membuat senang hati ku ...)
Nung sai leleng au dilambung mi
(Sudah lama aku [berada] didekat mu....]
Anju ahu, sai anju ahu, ale anggi ...
[Bujuk aku, hiburlah aku, oh adikku...)

SINANGGAR TULO
Sumatera Utara

Sinanggar tulo tulo a tulo
Sinanggar tulo tulo a tulo
Sinanggar tulo tulo a tulo
Sinanggar tulo tulo a tulo
Sinanggar tulo a tulo
Sinanggar tulo a tulo
Tu di ama luluan
Dagoreng goreng bahen soban
Sai tu di ama luluan
Da boru bing bahen dongan
Sinanggar tulo a tulo
Sinanggar tulo tulo a tulo
Sinanggar tulo tulo a tulo
Sinanggar tulo tulo a tulo
Sinanggar tulo tulo a tulo
Sinanggar tulo a tulo
Sinanggar tulo a tulo

Bidang bulung ni dulang
Sai pandokonni da inang
Daikkondo marboru tulang
Sinanggar tulo a tulo

Arti Lagu SInganggar Tulo:

Sinanggar tulo= tidak mempunyai arti
Tu = kepada, ke
Ama = bapak atau saudara laki-laki dari bapak
Luluan = mencari
Da = bukankah
Dahen = kotor
Soban = kayu bakar
Sai = selalu saja
Boru = saudara kerabat, turunan
Dongan = kawan, sahabat
Bidang = lebar
Bulung = daun
Ni = oleh
Dulang =pohon jarak
Dainang = ibu kandung
Mar = apa yang ditakutkan
Tulang = paman

ASING SING SO
Sumatera Utara (Lagu Batak)
(Ciptaan S. Dis)

Ue……

Lugahon au da parau
Ullushon au da alogo
Tu huta ni da tulang i

Ue……

Lugahon au da parau
Ullushon au da alogo
Manang tu dia pe taho

Sotung manimbil roham da hasian
Paima so ro sirongkap ni tondim
Tiur ma tongtong langkani baoadi
Tarsongon…………

Parbissar ni mata niari da

Arti Lagu Asing sing so :

Ya…
Lajulah perahu, bawalah aku
Tiupkanlah aku angin
jauh
Biarpun ke tempat

Ya…
Lajulah perahu, bawalah aku
Tiupkanlah aku angin
Ke kampung pamanku
Janganlah berpaling perhatianmu, sayang
Menunggu datangnya jodohmu

Terang dan selamat langkah anak lelaki
Seperti……
Timbulnya cahaya matahari

AYAM DEN LAPEH
Sumatera Barat

Luruihlah jalan payakumbuah
Babelok jalan ka Andaleh
Dima hati Indak Karusuah
Ayam den Lapeh..
Aii Aii Ayam den Lapeh..
Mandaki jalan Pandai Sikek
Manurun jalan ka Palupuah
Dima hati indak ka Maupek
Awak takicuah..
Aii Aii ayam den Lapeh...

Saikua capang saikua capeh
Saikua tabang saikua Lapeh
lapeh lah juo nan karimbo
oi lah malang juo...

Pagaruyuang Batusangka
Tampek bajalan  urang Baso
Hai duduak tamanuang tiok sabanta
Oi Takana juo...
Aii Aii Ayam den lapeh...

Arti Lagu Ayam Den Lapeh :

Luruslah jalan payakumbuh
Berbelok jalan ke Andalas
Dimana hati ga akan resah/rusuh
Saya terkecoh/tertipu
Aii Aii ayamku lepas
Mendaki jalan Pandai Sikat
Menurun jalan ke Palupuh
Dimana hati tidak akan mengumpat
Saya terkecoh/ketipu
Aii Aii Ayamku Lepas
Seekor Capang seekor capeh
seekor terbang seekor lepas
lepas lah juga dia ke rimba
Oi lah malang jua..
Pagaruyung Batusangkar
tempat berjalan orang Baso
Hai duduk termenung tiap sebentar
Oi terkenang/teringat jua

Aii Aii ayamku lepas..

KAMPUANG NAN JAUH DI MATO
Sumatera Barat

Kampuang nan jauh di mato
Gunuang Sansai Baku Liliang
Takana Jo Kawan, Kawan Nan Lamo
Sangkek Basu Liang Suliang
Panduduknya nan elok nan
Suko Bagotong Royong
Kok susah samo samo diraso
Den Takana Jo Kampuang
Takana Jo Kampuang
Induk Ayah Adik Sadonyo
Raso Mangimbau Ngimbau Den Pulang
Den Takana Jo Kampuang

Arti Lagu :
Kampung halaman yang jauh di mata
Gunung banyak sekelilingnya
Terkenang pada kawan-kawan lama
Saat aku bersuling-suling (memainkan suling)
Penduduknya yang baik
Yang suka bergotong royong
kalau susah sama-sama dirasa
Aku teringat pada kampung
Terkenang pada kampung halaman
Ibu ayah adik semuanya
Serasa memanggil aku pulang
Aku teringat pada kampung

KAMBANGLAH BUNGO
Sumatera Barat

Kambanglah bungo parawitan,
Simambang riang ditarikan,
Di desa dusun Ranah Minang
Bungo kambang, sumarak anjuang,
Pusako Minang, tanah Pagaruyuang
Dipasuntiang siang malam,
Tabayang-bayang rumah nan gadang
Arti Lagu Kambanglah Bungo :
Mekarlah bunga idaman yang megah,
Tari Simambang ditarikan
di kampung desa Tanah Minang
Bunga mekar, semarak anjungan rumah gadang,
pusaka minang, tanah Pagaruyung
dipersunting tiap waktu
dalam bayangan rumah yang besar (rumah gadang)

KABILE-KABILE
Sumatera Selatan

Kabile-bile mangke ku lege
Kabile-bile ku ade kance
Kabile-bile mangke ku lege
Kabile-bile ku ade kance

Kabile nian jagunglah putih
Putih dik putih kukendam kina
Kebile nian ibung kah nulih
Nulih dik nulih kudendam kina

Kabile nian mampat begune
Mangke dik payah ku nandan lagi
Kebile nian sifat begune
Mangke dik payah ku midang lagi

Oh, malang nian nasib 'mbak ini
Bilangan jeme lah laut gale
Alahkah sedih ai tumbak ini
Aku 'mbak ini dide bekance

Arti Lagu :

Kapan aku lega?
Kapan aku mempunyai kawan
Kapan aku lega?
Kapan aku mempunyai kawan
Kapan jagung akan matang
Mau matang atau tidak, akan kutunggu
Kapan ibu akan pulang
Mau pulang atau tidak tetap kunanti
Kapan aku berguna?
Biar tidak capek, aku main lagi
Kapan aku sifat berguna
Biar tidak capek aku jalan lagi
Oh, malangnya nasibku
Semua orang sudah pergi
Sedihnya Aku
Aku tak mempunyai teman

TANDUK MAJENG
Jawa Timur (Madura)

Ngapote Wak Lajereh etangaleh,
Reng Majeng Tantona lah pade mole
Mon e tengguh Deri abid pajelennah,
Mase benyak’ah onggu le ollenah
Duuh mon ajelling Odiknah oreng majengan,
Abental ombek Asapok angin salanjenggah
Ole…olang, Paraonah alajereh,
Ole…olang, Alajereh ka Madureh

Arti Lagu Tanduk Majeng:

(layar) putihnya mulai kelihatan,
Orang nelayan (pencari ikan) tentulah sudah pada pulang
Kalau (dilihat) dari lamanya perjalanan,
Tentu hasil ikannya sangat banyak …
Duuh kalau dilihat hidupnya orang pencari ikan,
Berbantal ombak berselimut angin selamanya (sepanjang malam)
Ole… olang, perahunya mau berlayar,
Ole… olang, berlayar ke madura

BUBUY BULAN
Jawa Barat

Ciptaan : Beny Korda

Bubuy bulan bubuy bulan sangray bentang
Panon poe panon poe disasate
Unggal bulan unggal bulan abdi teang
Unggal poe unggal poe oge hade
Situ Ciburuy lauk na hese di pancing
Nyeredet hate ningali ngeplak cai na
Aduh eta saha nu ngalangkung unggal enjing
Nyeredet hate ngingali sorot soca na

Arti Lagu Bubuy Bulan:

Bubuy Bulan sangray bintang
Matahari matahari dibikin sate
tiap bulan tiap bulan temuilah aku
Tiap hari tiap hari juga baik
Danau Ciburuy ikan nya susah di pancing
Tergetar hati melihat bening dan luas airnya
Duh itu siapa yang lewat tiap pagi

Tergetar hati memandang sorot matanya

CING CANGKELING
Jawa Barat (Sunda)
Kleung dengklek buah kopi rarang geuyan
Keun anu dewek ulah pati diheureuyan
Cing cangkeling manuk cingkleung cindeten
Plos kakolong bapak satar buleneng
Pat lapat pat lapat katingalan masih tebih kene pisan
Layarna bodas jeung celak kasurung kaombak ombak

Arti Lagu Cing Cangkeling :

Syair lagu ‘Cing cangkeling’ yang terlihat seperti syair tanpa makna, dan hanya sebatas guyonan belaka, ternyata memiliki kedalaman makna yang luar biasa tentang ketenangan jiwa. Entah siapa yang menggubah syair lagu ini. Tapi yang penting bukan siapa pembuatnya, melainkan apa pesan yang diselipkan oleh si penggubah syair ‘Cing cangkeling’.

“Cing cangkeling, cing-cing eling manusia semua. Manuk (Burung) bisa digunakan sebagai perlambang hati. Apa sebabnya? Sebab hati seperti manuk yang bisa terbang kemana saja semau dirinya. Manuk cingkleung cineten, hati yang suka melirik-lirik ke sekitarnya itu harus tenang. Kalau hati sudah tenang, hati akan masuk ke kolong langit. Blos ka kolong, dan akan mendapatkan Bapa satar. Satar artinya dunia. satar berasal dari bahasa sunda kuno, artinya rendah. Silahkan tanya Kiai, dalam bahasa Arab dunia artinya rendah, adyan. Jadi, satar jeung dunia merupakan kata yang maksudnya sama. Kalau hati kita sudah tenang, maka kita akan mendapat dunia yang Bulendeung, yaitu penuh rahmat dan berkah Tuhan.”

MANUK DADALI

Jawa Barat

Ciptaan :Sambas Mangundikarta

Mesat ngapung luhur jauh di awang-awang
Meberkeun jangjangna bangun taya karingrang
Kukuna ranggoas reujeung pamatukna ngeluk
Ngapak mega bari hiberna tarik nyuruwuk
Saha anu bisa nyusul kana tandangna
Tandang jeung pertentang taya bandingannana
Dipikagimir dipikaserab ku sasama
Taya karempan kasieun leber wawanenna

Refrain :

Manuk dadali manuk panggagahna
Perlambang sakti Indonesia Jaya
Manuk dadali pangkakoncarana
Resep ngahiji rukun sakabehna
Hirup sauyunan tara pahiri-hiri
Silih pikanyaah teu inggis bela pati
Manuk dadali ngandung siloka sinatria
Keur sakumna Bangsa di Nagara Indonesia

Arti Lagu Manuk Dadali :

BURUNG GARUDA
Terbang melesat tinggi, jauh di awang-awang
Merentang sayapnya, tegak tanpa ragu
Kukunya panjang dan paruhnya melengkung
Menyongsong langit dengan cergas terbangnya
Siapa yang bisa menyaingi keberaniannya
Gagah perkasa tanpa tandingan
Dihormati dan disegani oleh sesama
Tanpa ragu tanpa takut, besar nyalinya
Refrain :Burung garuda, burung paling gagah

Lambang sakti Indonesia jaya
Burung garuda, yang paling tersohor
Senang bersatu, rukun semuanya
Hidup berhimpun tanpa saling iri
Saling menyayangi, tak sungkan membela
Burung garuda adalah lambang kesatriaan
Untuk seluruh bangsa di negara Indonesia

PANON HIDEUNG
Jawa Barat

Ciptaan : Ismail Marzuki

Panon hideung pipi koneng
Irung mancung Putri Bandung
Putri saha di mana bumina
Abbi reseup kaanjeunna
Siang wengi kaimpi-impi
Hate abdi sara redih
Teuemut dahar
Teuemut nginum
Emut kanu geulis
Panon Hideung

Arti Lagu Panon Hideung :

Mata hitam pipi kuning
Hidung mancung putri Bandung
Anak siapa di mana rumahnya
Aku suka padanya
Siang malam terimpi-impi
Hatiku merasa sedih
Lupa makan
Lupa minum
Ingat pada si cantik
Mata hitam

PILEULEUYAN
Jawa Barat

Hayu batur hayu batur urang kumpul sarerea
Hayu batur hayu batur urang sosonoan heula
Pileuleuyan pileuleuyan sapu nyere pegat simpay
Pileuleuyan pileuleuyan paturay patepang deui
Amit mundur amit mundur amit ka jalma nu rea
Amit mundur amit mundur da kuring arek ngumbara

Tentang Lagu Pileuleuyan:

Arti pileuleuyan adalah Berpisah untuk berjumpa lagi, ada juga yang bilang kalau artinya adalah Yang selalu dirindukan.Perpisahan, farewell, sayonara, pileuleuyan itu mah kata orang Sunda nya’, memang tidak enak. Tetapi apa boleh buat, apa hendak dikata. Perpisahan kadang juga suatu awal dari kemajuan karir seseorang, perpisahan dengan teman, tetangga, sejawat di kantor dll, tentunya akan membawa suasana haru, sedih, kadang menangis, tetapi biasanya hanya berlangsung sebentar saja. Setelah itu semuanya akan berjalan sebagaimana biasa lagi. Maunya sih memang tidak usah ada perpisahan, tapi kayaknya sudah jadi hukum alam bahwa setiap ada perjumpaan pasti akan ada perpisahan

GUNDUL PACUL
Jawa Tengah

Ciptaan : R.C. Hardjosubroto

Gundul gundul pacul cul gembelengan
Nyunggi-nyunggi wakul kul gembelengan
Wakul ngglimpang segane dadi sak latar
Wakul ngglimpang segane dadi sak latar

Tentang Lagu Gundul Pacul :

'Gundul pacul' artinya adalah bahwa seorang pemimpin sesungguhnya bukan orang yang diberi mahkota tetapi dia adalah pembawa pacul utk mencangkul, mengupayakan kesejahteraan bagi rakyatnya/orang banyak. Orang Jawa mengatakan pacul adalah 'Papat Kang Ucul' (4 yg lepas). Kemuliaan seseorang tergantung 4 hal, yaitu bagaimana menggunakan mata, hidung, telinga dan mulutnya.

1.Mata digunakan untuk melihat kesulitan rakyat/masyarakat.

2.Telinga digunakan untuk mendengar nasehat.

3.Hidung digunakan untuk mencium wewangian kebaikan.

4.Mulut digunakan untuk berkata adil. Jika empat hal itu lepas, maka lepaslah kehormatannya. 'Gembelengan' artinya besar kepala, sombong dan bermain-main dalam menggunakan kehormatannya.

Arti harafiahnya jika orang yg kepalanya sudah kehilangan 4 indera itu mengakibatkan:

GEMBELENGAN (congkak/sombong). NYUNGGI2 WAKUL (menjunjung amanah rakyat/org bnyk) GEMBELENGAN (sombong hati), akhirnya WAKUL NGGLIMPANG (amanah jatuh gak bisa dipertahankan)

GAMBANG SULING
Jawa Tengah
Ciptaan : Ki Nartosabdo

Gambang suling ngumandang swarane
Tulat tulit kepenak unine
U~nine mung nrenyuh ake
Barengan lan kentrung ketipung suling
Sigrak kendangane

Arti Lagu Gambang Suling:

Gambang suling berkumandang swaranya
Tulat-tulit enak bunyinya
Bunyinya hanya mengharukan
Bersama kentrung ketipung suling
Mantap bunyi kendangnya

CUBLAK-CUBLAK SUWENG
Jawa Tengah

Cublak-cublak suweng
Suwenge ting gelenter
Mambu ketundung gudhel
Pak gempo lerak-lerek
Sopo ngguyu ndelekakhe
Sir-sir pong dele kopong
Sir-sir pong dele kopong
Sir-sir pong dele kopong

Makna Lagu :

Kita sebagai manusia biasa yang tercipta dari tanah. Makanya dalam permainan seorang anak harus telungkup mencium tanah seolah sedang sujud. Hanya manusia biasa yang tak tak tahu apa-apa. Namun manusia tetap ada hasrat nafsu sebagaimana nabi Adam dikeluarkan dari surga karena mencium wanita. Manusia mempunyai hasrat nafsu harta, tahta dan wanita. Dalam lagu daerah ini manusia tetap memenuhi hasratnya untuk mencari harta (”cublak-cublak suweng”). Namun harta tercecer dimana-mana dan semua orang pasti menginginkannya. Begitu mudahnya tercium ’bau’ harta sampai orang tak berilmu pun tahu, kita tahu bahwa setiap hari ada maling, copet, koruptor yang mengincar harta. Zaman sekarang istilah koruptor identik dengan ”tikus” yang sama saja binatang atau ”gudhel” dalam lagu ini. Berarti zaman lagu dan permainan ini ditemukan, sudah diajarkan kepada masyarakat bahwa kita harus was-was akan bahaya koruptor.

Dan kita tahu tampang para koruptor seperti apa, biasanya mereka selalu senyum mesem-mesem (”sopo ngguyu ndelekakhe”). Lihatlah tampangnya para koruptor yang tetap saja nyengir meskipun sudah dipanggil KPK.

Cara terbaik untuk mencari harta adalah dengan hati nurani yang bersih. Tidak dipengaruhi hawa nafsu dsb. Dengan hati nurani akan lebih mudah menemukannya, tidak tersesat.

Ternyata memang luar biasa makna permainan Jawa yang diajarkan Sunan Giri ini. Walisongo memang telah mengajarkan mengenai suatu perjalanan hidup setiap manusia sehari-hari. Setiap hari kita mencari harta, harta tak hanya berupa kekayaan bisa berupa ilmu, jabatan, dan setiap pemuas kebutuhan hidup manusia. Permainan ini diajarkan penyebar Islam di tanah Jawa sehingga pastilah berlandaskan Islam, untuk mencari harta janganlah menuruti hawa nafsu tetapi semuanya kembali ke hati nurani.


PADANG WULAN
Jawa Tengah

Yo pra kanca dolanan ing jaba,
Padhang wulan padhange kaya rina
Rembulane e sing awe awe,
Ngilangake aja padha turu sore
Yo pra kanca dolanan ing jaba,
Rame-rame kene akeh kancane
Langite pancen sumebyar rina,
Yo padha dolanan sinambi guyonan

Arti Lagu Padang Wulan :

Ayo teman-teman bermain di luar rumah,
Terang bulan terangnya seperti siang
Bulannya melambai-lambai memanggil,
mengingatkan agar jangan tidur karena masih sore
Ayo teman-teman bermain di luar rumah,
Ramai-ramai di sini banyak teman
Langitnya memang seperti siang,
Ayo bermain sambil bercanda tawa.

LIR-ILIR
Jawa Tengah
 
Lir-ilir, lir-ilir
Tandure wong sumilir
Tak ijo royo-royo tak senggo temanten anyar
Cah angon-cah angon penekno blimbing kuwi
Lunyu-lunyu yo penekno kanggo mbasuh dodotiro
Dodotiro-dodotiro kumitir bedhah ing pinggir
Dondomono jlumatono kanggo sebo mengko sore
Mumpung padhang rembulane mumpung jembar kalangane
Sun surako… surak hiyo…

Arti Lagu Lir-Ilir:

Sayup-sayup bangun (dari tidur )
Pohon sudah mulai bersemi,
Demikian menghijau bagaikan gairah pengantin baru
Anak penggembala, tolong panjatkan pohon blimbing itu,?
walaupun licin(susah) tetap panjatlah untuk mencuci pakaian
Pakaian-pakaian yang koyak(buruk) disisihkan
Jahitlah, benahilah untuk menghadap nanti sore
Mumpung terang rembulannya
Mumpung masih banyak waktu luang
Mari kita bersorak-sorak ayo…

SUWE ORA JAMU
Jawa Tengah

Suwe ora jamu
Jamu godhong tela
Suwe ora ketemu
Ketemu pisan gawe gela

Arti Lagu Suwe Ora Jamu:

Lama tidak minum jamu
Jamu daun ketela
Lama tidak bertemu
Bertemu sekali bikin kecewa

Lirik yang sederhana namun penuh makna, bernada riang dan ringan untuk dinyayikan, maksut dari lagu ini adalah dimana dua orang yang tlah lama tak bertemu dan waktu bertemu sungguh mengecewakan. Banyak tafsir yang dapat disimpilkan dari lagu ini.

JANGER (DON DAP DAPE)
Bali

Don
dap dape don dap dape lum lum gading
dap dape don dap dape lum lum gading

Panak
panak biu panak biu di kedaton

Panak
biu di kedaton

Titiang
nembe titian nembe tuun megending
nembe titian nembe tuun megending


Anak-anak
liu anak liu rawuh menonton

Anak-anak
liu menonton

Ngiring
mangkin ngiring mangkin

Masuka
rena masuka rena

Ampura ugi para
semeton sareng sami kecak

Makna Lagu:

    Lagu ini menggambarkan suka cita remaja putra dan putri.
    Berbentuk sajak, yang mempunyai kemiripan bunyi pada akhir kata/ suku kata. Perhatikan: bunyi "e" dari kata "dadape" dengan kata "nembe". Bunyi pada suku kata "ding" dari kata "gading" pada baris (?) pertama (2x) dengan kata "megending". Begitu juga suku kata "ton" dari kata "kedaton" dan kata "menonton".

    Makna isi/ pesan/ ungkapannya terdapat pada kalimat:
    - Tiang (Saya) nembe (tumben), (2x) tuun (pentas) megending (menyanyi)
    - Ngiring (ayolah) mangkin (sekarang juga) mesuka rena (bergembira)
    - Ampura (mohon maafn) ugi (kepada) para (para) semeton (saudara sekalian)

    terjemahan kata-kata lainnya, yaitu: don (daun); dap-dap (nama pohon: umumnya dipakai tempat menaruh sajen berupa empat tiang dan dikenal dengan turus lumbung); gading (kuning, seperti warna bambu kuning/ tiying gading). Janger (nama/ judul lagu tsb).

CIK-CIK PERIOK
Kalimantan Barat

Cik cik periook
Bilanga sumbing dari jawe
Datang nek kecibok bawa kepiting dua ekor
Cak cak bur dalam bilanga
Picak idung gigi ronggak
Sape kitawa dolok dipancung raje tunggal

Arti Lagu Cik-cik Periok:

Cik cik periuk
Belanga sumbing(pecah) dari jawa
Datang nenek kecibok bawa kepiting dua ekor
Diceburkan ke belanga
Hidung pesek gigi ompong
Siapa ketawa dulu
Dipancung raja tunggal

AMPAR-AMPAR PISANG
Kalimantan Selatan

Ampar ampar pisang
Pisangku balum masak
Masak sabigi dihurung bari-bari
Masak sabigi dihurung bari-bari
Mangga lepak mangga lepok
Patah kayu bengkok
Bengkok dimakan api
apinya clanculupan
Bengkok dimakan api
apinya clanculupan
Nang ma nang batis kutung dikitip bidawang
Nang ma nang batis kutung dikitip bidawang

Arti Lagu Ampar-ampar Pisang:

susun-susun pisang
pisangku belum masak
masak sebutir (sebuah), dipenuhi bari-bari*
manggalepak, manggalepok (bunyi dahan/kayu yang patah)
Patah kayu yang bengkok
yang bengkok dilalap api
apinya hampir padam
siapa kaki yang buntung, berarti dimakan oleh bidawang**
mangaricak, mangaricak (bunyi kayu yang patah diseruduk sapi)
patah kayu yang bengkok
diseruduk sapi, diseruduk sapi, kulit bawang

keterangan :

*sejenis binatang kecil-kecil yangbiasa memenuhi buah-buahan, sampah, dll selain lalat
**sejenis binatang penyu

ESA MOKAN
Sulawesi Utara

Esa mokan genangku wia niko
Tea mo ma dua dua genang e karia
Mengale ngale uman wia si Opo Wailan
Pakatuan pakalawiden kita nu waya
Mengale ngale uman wia si Opo Wailan
Pakatuan pakalawiden kita nu waya

Arti Lagu Esa Mokan :

Lirik

Arti
Esa mokan
Hanya Satu

Genangku wia niko
Harapanku padamu

Tia mo mah zua-zua genang
Jangan mendua hati

E  Karia
E  Sahabat (kekasih)

Mengaley - mengaleyuman
Senantia berdoa/meminta

Wia Si Opo Wailan
Pada Tuhan

Pakatuan, Pakalawiren,  kita zua ya
Diberi umur panjang,  diberkati, kita berdua

O INA NI KEKE
Sulawesi Utara
O ina ni keke, mange wisa ko
Mangewa aki Wenang, tumeles baleko
O ina ni keke, mangewi sako
Mangewa aki Wenang, tumeles baleko
Weane, weane, weane toyo
Daimo siapa ko tare makiwe
Weane, weane, weane toyo
Daimo siapa kotare makiwe
Arti Lagu O Ina Ni Keke:

Lirik
   

Arti

O Ina Ni Keke
O Ibu dari Keke ( Keke adalah nama panggilan untuk anak perempuan)

Mange Wisa Ko
Mau pergi ke mana kau

Mange wi ti Wenang
Mau ke Manado

Tu meles Walekow
Mau membeli “walekow”

Wehane, wehane, wehane toyo
Berilah, berilah, berilah sedikit

Zeimo siapa
Sudah tidak ada

Ko tare mahaley
Kau baru meminta

RASA SAYANG-SAYANGE
Maluku

Rasa sayang e... rasa sayang sayang e...
Eee lia Ambon jau rasa sayang sayang e

Mana kancil akan dikejar, kedalam pasar cobalah cari...
Masih kecil rajin belajar, sudah besar senanglah diri

Si Amat mengaji tamat, mengaji Qur'an di waktu fajar...
Biar lambat asal selamat, tak kan lari gunung dikejar

Kalau ada sumur di ladang, boleh kita menumpang mandi...
Kalau ada umurku panjang, boleh kita berjumpa lagi

Tentang Lagu :

Rasa Sayange atau asa Sayang-Sayange adalah lagu berbahasa asli Maluku yang diklaim oleh pihak Malaysia yang berasal dari Melayu, Malaysia. Lagu ini merupakan lagu anak anak yang selalu dinyanyikan secara turun-temurun sejak dahulu oleh masyarakat Maluku untuk mengungkapkan rasa sayang mereka terhadap lingkungan dan sosialisasi di antara masyarakat .

Jika didengarkan, lagu ini layaknya seperti sajak atau pantun yang bersahutan, yang merupakan tradisi lisan orang Maluku. Oleh karenanya banyak versi dari lagu ini karena liriknya dapat dibuat sendiri sesuai maksud dan tujuan dari lagu tersebut.

APUSE
Papua

Apuse kokon dau ya rabe soren doreri
Wuf lenso bani nema baki pase
Apuse kokon dau ya rabe soren doreri
Wuf lenso bani nema baki pase
Arafabye aswarakwar
Arafabye aswarakwar

Arti Lagu Apuse:

Kakek-nenek aku mau pergi ke negeri seberang, Teluk Doreri
Pegang saputangan dan melambaikan tangan
Kakek/nenek aku mau pergi ke negeri seberang, Teluk Doreri
Pegang saputangan dan melambaikan tangan
Kasihan aku, selamat jalan cucuku
Kasihan aku, selamat jalan cucuku

YAMKO RAMBE YAMKO
Papua

Hee yamko rambe yamko aronawa kombe
Hee yamko rambe yamko aronawa kombe
Teemi nokibe kubano ko bombe ko
Yuma no bungo awe ade
Teemi nokibe kubano ko bombe ko
Yuma no bungo awe ade
Hongke hongke hongke riro
Hongke jombe jombe riro
Hongke hongke hongke riro
Hongke jombe jombe riro

Arti Lagu Yamko rambe yamko :

Hai jalan yang dicari sayang perjanjian
sungguh pembunuhan di dalam negri
sebagai bunga bangsa
bunga bangsa, bunga bangsa, bunga bangsa
bunga bertaburan
bunga bangsa, bunga bangsa, bunga bertumbuh
di taman pahlawan


(Sumber damaruta.blogspot.com dari blogkuapadanya)
Powered by Blogger.